Ávki báikkálašekonomiijai
Ruhtasupmi, man stáhta investere álbmotmehciide ja vánddardanráhkadusaide, máhccá servodahkii máŋggageardásažžan báikkálaš fitnodatdoaimma ja bargosajiid bokte. Stáhta ruhtada bušeahttaváriiguin álbmotmehciid ja vánddardanguovlluid vuođđobálvalusaid. Ealáhussektor dahká lagašguvlui turismabálvalusaid mávssu vuostá.
Álbmotmeahcit ja vánddardanguovllut dehálačča báikkálašekonomiijai
Gaskamearálaččat álbmotmehciin galledeaddjiid ruhtageavaheapmi buktá lagasguvlui 10 euro juohke álbmotmeahci vánddardanbálvalusaide ja luondduguovddážiidda investerejuvvon euro guovdu. Turismaguovlluin lean álbmotmehciin ávkegorri lea vel dán allagat. Stuorra gávpogiid ja oaivegávpotguovllu lahkasiin deattuhuvvojit báikkálašekonomalaš váikkuhusaid sajis lagasáhpásmuhttin- ja dearvvašvuođaávkkit.
Jagi 2022 bohtosat
Buot 41 álbmotmeahci galledeaddjiid oppalašsisaboahtováikkuhusat jagi 2022 ledje 275,2 milj. euro ja 2 166 olmmošbargojagi ja buot 5 vánddardanguovllu dávisteaddji vugiin 12,0 milj. euro ja 104 olmmošbargojagi.
Jagi 2022 báikkálašekonomalaččat eanemus mearkkašahtti álbmotmeahcit ledje Bállás-Ylläsduoddara álbmotmeahcci (71,0 milj. euro), Urho Kekkonen álbmotmeahcci (44,7 milj. e), Oulanka álbmotmeahcci (25,3 milj. e), Koli álbmotmeahcci (24,3 milj. e) ja Pyhä–Luosto álbmotmeahcci (18,3 milj. e).
Ruhta johtá báikkálašekonomiijai eanemus turismaguovlluin, gos galledeaddjiid ádjáneapmi lea guhkit ja turismabálvalusaid fállán stuorát. Ovdamearkan jagi 2022 Nuuksio álbmotmeahci galledeaddjimearri lei 306 700 ja Koli 251 400, muhto Koli galledeaddjiid ruhtageavaheami oppalašsisaboahtováikkuhus báikkálašekonomiijai lei mearkkašahtti stuorát, 24,3 miljon euro, Nuuksio váikkuhusat báhce 8,1 miljon euroi.
- Álbmotmehciid, stáhta vánddardanguovlluid ja muhtun eará suodjalan- ja áhpásmuhttinguovlluid galledeaddjiid ruhtageavaheami báikkálašekonomalaš váikkuhusat jagi 2022 (pdf, 122 kt, suomagillii)
- Álbmotmehciid, stáhta vánddardanguovlluid ja muhtun eará suodjalan- ja áhpásmuhttinguovlluid galledeaddjiid ruhtageavaheami báikkálašekonomalaš váikkuhusat jagi 2021 (pdf, 97 kt, suomagillii)
- Galledeaddjiid ruhtageavaheamis stuorra nuppástusat jagi 2020
- Álbmotmehciid, stáhta vánddardanguovlluid ja muhtun eará suodjalan- ja áhpásmuhttinguovlluid galledeaddjiid ruhtageavaheami báikkálašekonomalaš váikkuhusat jagi 2019 (pdf, 101 kt, suomagillii)
- Álbmotmehciid, stáhta vánddardanguovlluid ja muhtun eará suodjalan- ja áhpásmuhttinguovlluid galledeaddjiid ruhtageavaheami báikkálašekonomalaš váikkuhusat jagi (pdf, 48 kt, suomagillii)
- Galledeaddjimearit
Mo báikkálašekonomalaš váikkuhusat rehkenastojuvvojit?
Meahciráđđehusa Luonddubálvalusat čielggada buot álbmotmehciid, stáhta vánddardanguovlluid ja muhtun eará, turismma dáfus fuopmášahtti suodjalanguovlluid galledeaddjiid ruhtageavaheamis boahtán báikkálašekonomalaš sisaboahto- ja barggolašvuođaváikkuhusat.
Ekonomiijaváikkuhusat rehkenastojuvvojit Meahciráđđehusa Luonddubálvalusaid ja Meahcidutkanlágádusa (Luondduriggodatguovddáš) ovttasbargguin gárgehuvvon vugiin, man vuođđu lea Amerihkás dahkkon MGM2-málles. Vuogis ávkkástallat galledeaddjidieđuid, galledeaddjiid ruhtageavahandieđuid ja ruđa johtima báikkálašekonomiijas govven gerddoniid. Gerddonat leat beaiváduvvon maŋimuš jagi 2019 (Vatanen & Kajala 2020, gč. vulobealde).
Oppalašsisaboahtováikkuhusat oaivvildit galledeaddjiid ruhtageavaheamis lagašguovlluide šaddan njuolggo ja eahpenjuolggo sisaboahtováikkuhusaid/jahki. Vuogis guorahallat váikkuhusat earret buot galledeaddjiid dáfus, muhto sierra daid galledeaddjiid dáfus, geaidda čielggadusa čuozáhahkan lean guovlu leai mátkki váldosivva.
- Vuogi válddáhallan: Álbmotmehciid ja vánddardanguovlluid ruhtageavaheami báikkálašekonomalaš váikkuhusat. Meahciráđđehusa ja Meahcidutkanlágádusa raporta 2009 (julkaisut.metsa.fi, suomagillii)
- Gerddoniid beaivádeapmi: Vatanen & Kajala 2020: Álbmotmehciid, vánddardanguovlluid ja eará luondduturismma dáfus árvvolaš suodjalanguovlluid báikkálašekonomalaš váikkuhusaid árvvoštallanvuogi gerddoniid beaivádeapmi 2019. (julkaisut.metsa.fi, suomagillii)
- Luonddubirrasa dearvvašvuođa- ja buresbirgejupmeváikkuhusaid ekomalaš árvomeroštallan (Meahciráđđehus 2014, julkaisut.metsa.fi, suomagillii)