Meahciráđđehus ja Birasministeriija dieđáhus 20.9.2019
Davvi-Sápmái leat vuođđudeamen luonddusuodjalanguovlluid stáhta oamastan eatnamiidda. Suodjaleapmái plánejuvvon eatnamat leat várrejuvvon luonddusuodjalandárkkuhussii jo árabut. Birasministeriija ja Meahciráđđehus ordnejit čakčamanus álbmotdilálašvuođaid Davvi-Sámis. Dain sávvet oažžut čanusjoavkkuid ja olbmuid oainnuid guovlluid boahttevaš njuolggadusaid válmmaštallamii.
Guovllut leat Anáris, Ohcejogas ja Eanodagas. Guovllut leat 17 ja daid oktasaš viidodat lea sulaid 33 000 hektára.
Báikkálaš oassebeliiguin ságastallamat leat guovddáš oassi vuođđudeami vuollásaš guovlluid ásahusaid válmmaštallamis. Oainnuid sávvat earret eará Lappi Lihtus, gielddain ja álbmotorganisašuvnnain, ja daid sáhttá buktit ovdan earret eará boahttevaš luonddusuodjalanguovlluid sajuštangielddain čakčamánus ordnejuvvon álbmotdilálašvuođain. Ásahusaid válmmaštallamis ordnejuvvojit sámedikkis addojuvvon lága 9 §:a ráđđádallamat Sámedikkiin. Álbmotdilálašvuođaide ordnejuvvo dulkon.
Birasministeriija válmmaštallá oainnuid ja máhcahaga vuođul ásahusevttohusaid, mat sáddejuvvojit maŋŋá maiddái cealkámušaid várás.
Guovllut leat juo árabut várrejuvvon suodjalanulbmila várás. Guovllus leat rođut, boares vuovddit, jeakkit, duottarluonddutiippat, jávrrit, jogat ja smávvačázit. Máŋggat leat mearkkašahtti maiddái kulturárbái, eanadatsuodjaleapmái ja áhpásmuhttin- ja turismaatnui.
Guovlluin vihtta gullet gáttiidsuodjalanprográmmii, njeallje jekkiidsuodjalanprográmmii ja golbma buolžžaidsuodjalanprográmmii. Guokte guovllu gullet maiddái Natura 2000 -fierpmádahkii. Njeallje guovllu leat Meahciráđđehusa mearrádusaiguin suodjaluvvon ovddeš sierravuovddit.
Luonddusuodjalanláhka meroštallá luonddusuodjalanguovlluid turisma-, áhpásmuhttin-, guolástan- ja meahcástananu. Luonddusuodjalanguovlluid luonddudili figgat seailluhit. Juohkeolbmorivttiid ii leat goittotge dárbu ráddjet, nuba murjen, guobbariid čoaggin ja johtin leat boahttevuođasge lobálačča.
Guovllus sáhttá hárjehit boazodoalu boazodoallolága mielde. Vuođđudeami vuollásaš luonddusuodjalanguovlluin oažžu dás duohkoge guolástit almmolašguolástanvuoigatvuođaid mielde. Meahciráđđehusa lobiin earáge guolásteapmi lea vejolaš guolástanlága njuolggadusaid mielde.
Meahcástanlága 8 §:s oaivvilduvvon friddja meahcástanvuoigatvuođa birii gullevaš gielddaid guovlluin meahcásteapmi lea váldonjuolggadusa mielde lobálaš stáhta luonddusuodjalanguovlluin.
Dál álggahuvvon ságastallamiid dárkkuhussan lea čohkket dieđuid ja čielggadit sierra beliid oainnuid báikkálaš sierrasárgosiin ja maiddái čielggadit, leago vuođđudanásahusain dárbu guovlluguovdasaš meahcásteami ja guolásteami guoskevaš spiehkastagaide.
Rabas álbmotdilálašvuođat ordnejuvvojit čuovvovaččat (buot dilálašvuođat álget dmu 17.00):
23.9. Eanodat Heahttá, luondduguovddáš
24.9. Eanodat Gilbbesjávri, restoráŋŋa Kilpis
26.9. Ohcejohka, gielddadállu
30.9. Anár, gielddadállu
Lassidieđut:
Luonddusuodjalanbearráigeahčči Ilkka Heikkinen, birasministeriija, t. 0295 250 079, ilkka.heikkinen (at) ym.fi
Spesiálaplánejeaddji Esa Härkönen Meahciráđđehus Luonddubálvalusat, t. 040 026 1427, esa.harkonen (at) metsa.fi