Galledeaddjimeriid beales bivnnuheamos álbmotmeahcit ledje mannan jagige Lappis. Lappi álbmotmehciid galledeaddjimearit ledje mannan jagi allagat dásis go ovdal pandemiija, muhto eai ollán koronajagi 2021 meriide.
Bállás–Ylläsduoddara álbmotmeahcci ain Suomu bivnnuheamos
Suoma bivnnuheamos álbmotmeahcci mannan jagi lei ovddit jagiid mielde Bállás-Ylläsduoddara álbmotmeahcci Duottar-Lappis. Álbmotmeahci álgojahki 2022 lei historjjálaš ealaskas: ođđajagi.njukčamánus galledeamit ledje eanet go goassige ovdal. Oktiibuot Bállás-Ylläsduoddara álbmotmeahcis mannan jagi ledje 594 300 galledeami.
– Ovdal geasseáigodaga burge koronaráddjehusaid, ja dat geahpedii luondduturismma galledanmeriid. Maiddái Ruošša fallehansoahti Ukrainai steampilasttii jagi. Ruškeáigodat lei galledeaddjimeriid dáfus jaskadut go moatti maŋimuš jagi áigge. Soađis boahtán eallingoluid badjáneapmi sáhtii maiddái váikkuhit dasa, ahte man viššalit davvi luonddučuozáhagaide vulge luomuide loahppajagi áigge, álbmotmeahccehoavda Pekka Sulkava Meahciráđđehusa Luonddubálvalusain muitala.
Sulkava muitala Bállás-Ylläsduoddara álbmotmeahci bivnnuhisvuođas bloggačállosisttis (linkedin.com, suomagillii).
Lappis lea dál čielgasit guokte luondduturismma sesoŋŋa: dálvi ja bievlla áigi
Lappi álbmotmehciid galledeaddjimearit leat ain lassáneamen, jus guorahallat guhkit áigegaskka treandda. Vánddardeaddjit, sihkkelastit ja eará guossit leat maŋimuš logi jagi áigge gávdnan Lappi geasi áibbas ođđa vugiin.
– Go ovdal galledeamit ledje eanaš dálvvi čuoiganáigge, dál mis leamašan máŋgga jagi áigge čielga bivnnuhis áigi geassit ja álgočavčča. Lappi geasi lea gávdnan ođđa sohkabuolva, báikkis johtet maiddái mánnábearrašat. Maiddái luonddus lihkadeami vuogit leat šaddan máŋggabealagabbon. Ovdamearkan sihkkeliin lihkadeapmi lea bivnnuhis sihke geassit ja dálvit, Urho Kekkonen álbmotmeahci hoavda Pirjo Seurujärvi Meahciráđđehusa Luonddubálvalusain muitala.
Suovvaguoikka, Soađegili ja Anára guovllus lean Urho Kekkonen álbmotmeahcci lei mannan jagi galledeaddjimeriin Suoma nubbin stuorámus. Galledeamit álbmotmeahcis ledje 405 400.
59 300 galledeami ođđa Salla álbmotmeahcis
Mannan jagi álggus Lappi oaččui ođđa álbmotmeahci, Salla álbmotmeahci. Árabut guovlu lei Meahciráđđehusa luonddusuodjalanguovlu.
– Jus veardida álbmotmeahci galledeaddjimeriid luonddusuodjalanguovllu galledeaddjimeriide, Sallas lei ealaskabbo go goassige min mihtidanhistorjjá áigge, dadjá álbmotmeahccehoavda Hely Juntunen Meahciráđđehusa Luonddubálvalusain.
Salla álbmotmeahccái leat vuosttas jagi áigge huksen ođđa stobuid, govddiid ja máđijaid. Barggut joatkašuvvet vel dán jagi.
– Sávvat galledeaddjiid lieggasit bures boahtán Sallai. Leat ođasmahttán ráhkadusaid dainna jurdagiin, ahte ođđa álbmotmeahcis hukset ođđa vugiin stobuid ja govddiid. Aiddo dál Salla dikšun- ja geavahanplána lea cealkin láhkai. Das linnjejit, gosa vánddardanmáđijaid čohkket guovllus ja mat guovllut suodjaluvvojit čavga, Juntunen muitala.
Dán jagi čielgá, bissotgo álbmotmehciid bálvalusat 2023–2026 dálá dásis
Meahciráđđehusa Luonddubálvalusat dikšu ja ovddida álbmotmehciid ja eará stáhta luonddusuodjalanguovlluid Suomas. Luonddubálvalusaid doaibma ruhtaduvvo eanaš stáhta bušeahtas. Boahttevaš ráđđehusa ráđđehusprográmma meroštallá, man olu Luonddubálvalusaid bargui čujuhuvvo ruhta.
– Lassánan galledeaddjimeriid mielde min vuođđoruhtadeapmi álbmotmehciid ja sierralágan vánddardanguovlluid dikšumii lea dál menddo čavga. Jus gártat heivehit min bálvalusaid fálaldaga válggaid maŋŋá, de háliidat válmmaštallat čovdosiid ovttas gielddaiguin, turismadoaibmiiguin ja eará gummiiguin, Lappi guovlluhoavda Jyrki Tolonen Meahciráđđehusa muitala.
Álbmotmehciin lea Lappis mearkkašahtti váikkuhus báikkálaš ekonomiijai. Ovdamearkan jagi 2022 Bállás-Ylläsduoddara álbmotmeahci váikkuhusat báikkálašekonomiijai ledje 71,0 miljon euro, Urho Kekkonen álbmotmeahci 44,7 miljon euro ja Pyhä-Luosto álbmotmeahci 18,3 miljon euro.
Bivnnuheamos
- Bállás-Ylläsduoddara álbmotmeahcci, galledeamit 594 300
- Urho Kekkonen álbmotmeahcci, galledeamit 405 400
- Pyhä-Luosto álbmotmeahcci, galledeamit 203 600
- Riisitunturi álbmotmeahcci, galledeamit 62 300
- Sallan álbmotmeahcci, galledeamit 59 300
- Leammi álbmotmeahcci, galledeamit 18 300
- Mearrabađa álbmotmeahcci, galledeamit 5 800
Fákta: Álbmotmehciid galledeaddjimearit leat álo stuorábut go álbmotmeahcis fitnan olbmuid lohkomearri
- Meahciráđđehus mihtida álbmotmehciid galledanmeriid rehkenastiiguin, mat leat stellejuvvon virggálaš vánddardanmáđijaide.
- Ovdamearkan ovtta vahku luopmoreaissu áigge okta olmmoš sáhttá galledit álbmotmeahci guovllus máŋgii. Ovttaskas galledeaddjiid mearri leage álo unnit go álbmotmeahci galledeaddjimearit.
- Meahciráđđehusa galledeaddjimearrestatistihkain leat váldon vuhtii maiddái olbmot, geat eai lihkat álbmotmehciid virggálaš máđijain, ovdamearkan báikkálaš murjejeaddjit.
- Geassit 2021 Meahciráđđehus válddii atnui vuosttas geardde maiddái sihkkelastinmáđijaide sajuštuvvon rehkenastiid. Meahciráđđehus oažžu veardidandieđuid sihkkelastiid ja vázziid galledeaddjimeriin ain buorebut boahttevaš jagiin.
Lasi áššis:
Media oktavuođaváldimat:
Galledeaddjimearit Duottar-Lappis (ee. Bállás–Ylläsduottar): Pekka Sulkava, t. 020 639 7958
Galledeaddjimearit Davvi-Lappis (ee. Urho Kekkonen álbmotmeahcci ja Leammi), Pirjo Seurujärvi t. 0400 125 782
Galledeaddjimearit Lulli-Lappis (ee. Salla ja Pyhä–Luosto): Hely Juntunen, t. 0400 219 287
Luonddubálvalusaid doaibma Lappis oppalaččat: guovlluhoavda Jyrki Tolonen, t. 0400 388 609
Šleađgapoasttat hámis: ovdanamma.sohkanamma@metsa.fi