Luondduriggodatplána stivre Meahciráđđehusa doaimmaid sápmelaččaid ruovttuguovllus jagiid 2022–2027. Luondduriggodatplána mihttodallá ja stivre Meahciráđđehusa guovllu luondduriggodagaid ávkkástallamis. Plánemii oassálastá viiddis joavku masa gullet sápmelaččaid ruovttuguovllu ássit ja Meahciráđđehusa čanusjoavkkut.
Plánenguovlu gokčá stáhta eanan- ja čáhceguovlluid Eanodagas, Ohcejogas ja Anáris sihke Lappi bálgosa guovllu Soađegilis. Plánenguovlu gokčá 91 % olles guovllu viidodagas, mii mearkkaša oktiibuot sullii 2,9 miljovnna hektára. Ovddeš luondduriggodatplána Badje-Lappii dahkkui jagi 2012 ja dat lea fámus jagi 2021 loahpa rádjái.
Plánemis evalueret stáhta eatnamiid ja čáziid dálá dili sihke geavaheami ja luondduriggodagaid oasil. Lassin árvvoštallat, mo Meahcceráđđehusa váikkuheaddjivuohta lea ovdánan mannan plánaáigodagas ja mo dat ovdána dáláš eanangeavahančovdosiiguin.
Sámekultuvrra eallineavttuid dorvvasteapmi láide plánema
Ulbmil lea heivehit oktii stáhtaoamasteaddji Meahcceráđđehussii bidjan mihttomeriid báikkálaš mihttomeriiguin. Plánenguovlu lea sápmelaččaid ruovttuguovllus ja erenoamáš boazodoalloguovllus. Meahciráđđehusláhka geatnegahttá dorvvastit sámekultuvrra eallineavttuid, ja luondduriggodatplánen lea dás guovddáš reaidu.
Luondduriggodatplánemis geavahit Meahciráđđehusa, sámedikki ja nuortalaččaid siidačoahkkima ovttas duddjon Akwé: Kon -doaibmamálle. Doaibmamálle veahkeha dovdát sámekultuvrra seailuma dáfus dehálaš áššiid sihke reageret daidda.
Prošeavtta áigge ráđđádallat guovllu juohke vuovdebálgosiin vai heivehit vuovdedoalu oktii eará eanangeavahemiin. Dáid ráđđádallamiin viggat gávdnat ođđalágan vugiid soahpat vuvddiid gieđahallamis. Vuvddiid geavaheapmái laktáseaddji rehkenastimat ja mihttodallamat dahkkojit sierra juohke bálgosa buohta.
Vuorrováikkuheaddji plánen
Ovttasbargojoavku lea prošeavtta guovddáš ovttas plánema bargoneavvu, ja Meahciráđđehus lea bovden dasa guovllu guovddáš čanusjoavkkuid. Čanusjoavkkuide leat sáddejuvvon bivdagat nammadit lahtuid jovkui. Ovttasbargojoavku čoahkkana plánema áigge golmma bargobádjái suokkardallat luondduriggodagaid dikšuma ja geavaheami mihttomeriid ja vejolašvuođaid sihke ráhkadit linnjáid plánenguovllu doaimmaide.
Plánema áigge ordnet maiddái temájoavkkuid bargobájiid, main suokkardallat luondduriggodatplánemii laktáseaddji áššiid meroštallojuvvon temá olis. Ovttasbargu- ja temájoavkkuid ulbmil lea oažžut plánemii mielde áššedovdámuša iešguđetlágan čujuhusjoavkkuin. Dáid joavkkuid lassin ulbmilin lea ráhkadit buohkaide rabas neahttavuđot kártájearahallama sihke ordnet bargobáji guovllu nuoraide, mas sii ožžot muitalit sidjiide dehálaš áššiid birra.
Ulbmil lea gárvvistit plána jagi 2021 loahpas. Vuosttas ovttasbargojoavkku bargobádji ordnejuvvo golggotmánus.
Lassedieđuid luondduriggodatplánema birra sápmelaččaid ruovttuguovllus addet:
Prošeaktahoavda Olli Lipponen, olli.lipponen@metsa.fi
Stivrenjoavkku ságadoalli Jyrki Tolonen, jyrki.tolonen@metsa.fi