Meahciráđđehus álggaha loahppajagi 2025 áigge čielggadeami muohttaga áigge meahccejohtalusa lohpegeavadagain Eanodaga, Anára ja Ohcejoga guovlluin. Dehálaš oassi barggus lea báikkálaččaid oainnuid gullan.
Čielggadeami mihttomearrin lea dovdát ja analyseret dálá skohtervuodjima ja eará meahccejohtalusa mielddisbuktán váttisvuođaid. Seammá oktavuođas ovddidit čovdosiid, mat geahpehit ruossalasvuođaid, buoridit dorvvolašvuođa sihke dorvvastit luonddu ja luondduealáhusaid dáfus hearkkes guovlluid. Čielggadusas kártet maiddái gielddaid boahttevuođa dárbbuid meahccejohtalusa ektui.
Dálá geavadat lea, ahte Meahciráđđehus mieđiha Eanodaga, Anára dahje Ohcejoga gielddain fásta ássiide báikegottálačča meahccejohtaluslobi muohttaga áigái. Lohpi suovvá vealtameahttun lihkadeami ja luondduávkkástallandoaimmaid stáhta eatnamiin lohpeeavttuid mielde. Álbmot- ja luonddumehciin dáinna lobiin ii oaččo johtit.
– Go meahccejohtaluslobi ásahedje 1995, riikkabeivviid dáhttodilli lei, ahte báikkálaččat ožžot vuodjit skohteriin sin ruovttugielddas. Meahccejohtalusas ii goittotge oaččo šaddat vahát lundui, luondduealáhusaide dahje eará birrasii. Dál háliidat kártet dili: dovdát ja mannat čađa skohtervuodjima mielddisbuktán vahágiid ja ohcat dasa čovdosiid. Dán bargui dárbbašat báikegottálaččaid oainnuid viidát, dadjá meahccejohtalusas vástidan bálvalanoamasteaddji Elina Odé Meahciráđđehusa Luonddubálvalusain.
Meahciráđđehus gullá čavčča áigge áššis gielddas, sámedikki, gieldda olbmuid, bálgosiid, gávppálaš guollebivdiid, turismaealáhusa ovddasteaddjiid, Rádjegozáhusa, bolesa ja gádjunlágádusa. Bargu álgá gieldda olbmuide čujuhuvvon jearademiin čakčat 2025. Čielggadusas gávdnon vejolaš čovdosat piloterejuvvojit ja gávdnodat árvvoštallojuvvojit čanusjoavkkuiguin, ovdalgo daid buktit atnui.
Kárttat veahkehit skohtervuoddjiid váldit hearkkes luonddu buorebut vuhtii jo dál
Meahciráđđehus mihttomearrin lea lasihit guovllus lihkadan olbmuid diđolašvuođa das, mo iežas lihkadeamis sáhttá geahpedit lundui vejolaččat čuohcán vahátváikkuhusaid. Leat dovdán, ahte meahccejohtalusa luottat leat guovlluin, main ellet šlájat, mat heahtašuvvet hearkkit. Meahccejohtaluslága mihttomearri lea, ahte johtalus ii galgga hehttet luonddu ja hearkkes šlájaid eallima. Vai lihkadeaddjit sáhttet ovddalgihtii eastadit vahágiid šaddama, njukčamánu álggus almmustahtte kárttaid, maidda leat merken eandalii hearkkes luonddu Davvi-Sámis: Meahciráđđehus almmustahtii ráfáidahttinkárttáid, vai meahccejohtalusas sáhttet vuhtiiváldit rašes luonddu buorebut (dieđáhus 12.3.2025).
Almmustahttima maŋŋá almmolaš ságastallamii lea badjánan maiddái kritihkka, manin kárttaide merkejuvvon guovlluid eai leat válmmaštallan ovttas gielddaiguin.
– Ráfáidahttinguovlokárttat leat vuogas veahkkeneavvu lihkadeaddjiide ja ávžžuhus, lihkadeapmi kárttaide merkejuvvon báikkiin leat ráddjen, muittuha oktavuođaoaivámuš Olli Lipponen Meahciráđđehusa Luonddubálvalusain.
Kárttat leamašan ovdal almmustahttima ovdan sámiid ruovttuguovllus doaibman Meahciráđđehusa ráđđádallangottiin gielddaid guovdu, main gieđahallat stáhta eana- ja čáhceguovlluid ja daidda gullevaš luondduresurssaid suvdilis ávkkástallama ja dikšuma. – Ávžžuhusaid dagadettiin gullan lea gáržžit go ráddjehusaid gieđahaladettiin. Giitit máhcahagas, ahte ráddjehusguovllukárttaide gullevaš barggus livčče háliidan leat vel viidábut mielde. Sihkkarastit čakčat dáhpáhuvvan oassálastinproseassas, ahte buot oainnuid sihkkarit gullat, Lipponen dadjá.
Fákta: Meahccejohtaluslobiid mearit golmma davimus gieldda guovllus
- Meahciráđđehus mieđihii skohterlobiid Eanodagas 68 lobi, Ohcejogas 86 lobi ja Anáris 404 lobi jagi 1995.
- Dálá dihtomearremearrádus addá vejolašvuođa jahkásaččat eanemustá 6 000 meahccejohtaluslobi mieđiheapmái golmma davimus gieldda guovllus muohttaga áigge ja 1 300 lobi mieđiheapmái bievlan.
Lassedieđut
- oktavuođaoaivámuš Olli Lipponen, t. 040 738 4408, olli.lipponen@metsa.fi