Odne ávvudit sámiid álbmotbeaivvi. Meahciráđđehus dahká máŋggabealat ovttasbarggu Suoma beale sápmelaččaiguin. Mannan jagi viiddiduvvon sámegielat luonddubajásgeassima ovddidat dán jagi ain eanet.
Meahciráđđehusa hálddus lean luondduváriid dikšun, ávkkástallan ja suodjaleapmi heivehuvvon sámiid ruovttuguovllus oktii nu, ahte sámiid kultuvrra hárjeheami eavttut dorvvastuvvojit. Sámiid rievtti bajásdoallat ja ovddidit iežaset giela ja kultuvrra dorvvastuvvon Meahciráđđehusa soahpamuš- ja ráđđádallanmeannudemiiguin sihke doarjumiin sámegielat gulahallama ja kulturfidnuid.
Sámegielat luonddubajásgeassin riikkaviidosaččat
Mannan jagi Meahciráđđehus lágidii ain viidábut sámegielat luonddubajásgeassima sámegielat árabajásgeassinbáikkiin ja skuvllaid vuolleluohkáin miehtá riikka.
– Luonddubajásgeassinbargobájit leamašan hui bivnnuhat árabajásgeassimis ja vuođđooahpahusa vuolleluohkáin. Mannan jagi bargobádjeturnea galledii measta buot sámegielat árabajásgeassinbáikkiin ja lassin Anára ja Eanodaga skuvllaid vuolleluohkáin, muitala anárašgielat bargobájiid doallan luondduguovddáš Siidda spesiálaplánejeaddji Kirsi Ukkonen.
Oktiibuot diibmá lágiduvvojedje measta 20 bargobáji ja dán jahkái báhce ainjuo guokte báikki, Ohcejoga kirkosiidda beaiveruoktu ja nuortalašgiela giellabeassi Avvilis. Dáid báikkiide luonddubajásgeassinbargobájit bohtet giđa áigge, go sámegielat bargobájiid fállan ja ovddideapmi jotkojuvvo.
Lohpádus sámegielat gulahallama lasiheamis devdojuvvui
Meahciráđđehus doaibmá sámiid ruovttuguovllus, masa gullet Eanodaga, Anára ja Ohcejoga gielddat ja Soađegilis Sámi bálgosa guovlu. Suoma badjelaš 10 000 sápmelaččas ruovttuguovllus ásset sulaid 3500 sápmelačča.
Ovttasbargu leage lávga ja máŋggabealat. Meahciráđđehus lea ovdamearkan váldán vuosttažin máilmmis atnui eaktodáhtolaš Akwé: Kon -meannudeami, mii ávkkástallo buot suodjalan- ja meahcceguovlluid dikšun- ja geavahanplánain sámiid ruovttuguovllus.
Diibmá ON:id eamiálbmogiid gielaid jagi čalmmustahttima dihtii Meahciráđđehus lasihii sámegielat gulahallama. Justa jagi áigi Meahciráđđehus lohpidii almmustahttit jagi 2019 unnimustá 50 sámegielat dieđáhusa sihke lundui.fi ja metsa.fi sámegielat neahttasiidduin. Dat čoggojedjege beannotgeardásaččat lohpádusa meari ektui, oktiibuot 150 dieđáhusa sámegillii, main máŋggat maiddái hui áittavullosaš anáraš- ja nuortalašgielain.
Sámegielat gulahallama lasiheapmi lea maiddái okta mannan jagi bealde gárvvistuvvon dásseárvo- ja ovttaveardásašvuođaplána mihttomeriin. Meahciráđđehus áigu boahttevuođasge lasihit sihke bargoveagas ja álbmotlahtuid diđolašvuođa ja ipmárdusa sámiid kultuvrralaš rivttiin.
Suomas hállet anáraš-, nuortalaš- ja davvisámegiela. Buohkanassii sámegielat leat ovcci. Meahciráđđehusas lea čehppodat buot Suomas hállojuvvon sámegielain ja dálge giellamáhtu dievasmahttet nuortalašgiela oahpuin guokte luondduguovddáš Siidda bargi.
Sámiid álbmotbeaivvi ruohttasat leat 6. guovvamánu 1917 Roandimis dollojuvvon vuosttas sámekonfereanssas, goas sápmelaččat álggahedje riikkarájáid rasttildan ovttasbarggu.
Lassidieđut:
Gulahallanhoavda Terhi Koipijärvi, Meahciráđđehus, te. 0206 394 080, špoasta terhi.koipijarvi(at)metsa.fi
Spesiálaplánejeaddji Kirsi Ukkonen, luondduguovddáš Siida, Meahciráđđehus, tel. 0206 397 746 špoasta. kirsi.ukkonen(at)metsa.fi
Meahciráđđehusa neahttasiiddut davvisámegillii: (www.metsa.fi/web/se)
Vánddardeaddji Lundui.fi-neahttasiiddut sámegielain:
- davvisámegillii (www.lundui.fi)
- anárašgillii (www.aanaar.lundui.fi)
- nuortalašgillii (www.lundui.fi/se/saamkiolle)
Meahciráđđehusa sámegielat Facebook-siiddut (www.facebook.com/samimeahcit)