Meccihaldâttâs tooimâid sämmilij päikkikuávlust iivij 2022–2027 stivrejeijee luánduriggodâhvuávám lii kiergânâm. Vuávám ulmen lii heiviittiđ oohtân kuávlu kuávdášlijd eennâmkevttimhaamijd nuuvt, ete sämmilii kulttuur hárjuttem iävtuh láá ain torvejum.
Luánduriggodâhvuávám luávdá staatâ eennâm- já čäcikuávluid Iänuduvâst, Ucjuuvâst já Anarist sehe Laapi palgâs kuávlu Suáđikylást. Vuávámkuávlu luávdá 91 % oles kuávlu vijđoduvâst, mii uáivild puohnâssân suullân 2,9 miljovn hehtaarid.
Vuávám mittoo já stivree Meccihaldâttâs kuávlu luánduriggoduvâin ávhástâlmist. Vuávámân lii uásálistám vijđes juávkku sämmilij päikkikuávlu ässeid já Meccihaldâttâs čonâsjuávhuid sehe sämitigge já nuorttâlij sijdâčuákkim.
Tääl kiergânâm vuávám puátá ivvijd 2012–2021 rahtum Paje-Laapi luánduriggodâhvuávám sajan. Merhâšittee iäru oovdeb vuávám iähtun lii vuávámkuávlu raijim: uđđâ vuávám luávdá oles sämmilij päikkikuávlu já mield lii meiddei Laapi palgâs kuávlu Suáđikylá taveuásist.
Linjimeh ohtsâšvuávám vuovvijn
Kuávlu kuávdášlijn čonâsjuávhuin hämmejum ohtsâšpargojuávkku, mii aalgij porgâđ čohčuv 2020, lâi projektist tehálâš ohtsâšvuávám meetood. ohtsâšpargojuávhu pargon lâi kavnâđ kilelis čuávdusijd, moh heiviitteh oohtân kuávlu maaŋgâid kevttimtáárbuid, tegu puásuituálu, luándusuojâlem, meccituálu, huáđđootuálu sehe virkosmittemkiävtu já luándumađhâšem.
Ohtsâšvuávámist kuávdáš teeman pajanii ei. lopepivdo sosiaallâš killeelvuotâ, meccijotolâh, meccikocceem, pieggâvuáimán já malmâucâmân lahtojeijee koččâmušah, mađhâšem toimâmiävtui turvim, ärbivuáválij iäláttâsâi já eres eennâmkevttim oohtânheiviittem, meccituálu jotkum já huolâttâsvisesvuotâ sehe algâaalmug já eres páihálij ulmui vuoigâdvuođâi turvim. Tai aašij ovdedem várás rahtui 94 toimâd siskeldeijee toimâmohjelm.
“Uásálistem lâi mielâkiddiivâš já konstruktiivlii vuoiŋâsâš, veikâ jesânijn lijjii-uv sierâlágán intresseh. Loppâpuáđusin lii muu mielâst šiev kompromis já tehálumosin tobdo, ete lii peessâm kulluđ”, Iänuduv kieldâ ovdâsteijee Birgitta Eira kovvee ohtsâšpargojuávhu porgâm.
Vuávám ääigi ohtsâšpargojuávhu paaldâst tooimâi sämitige nomâttem Akwè: Kon -pargojuávkku, mon mittomeerrin lâi visásmittiđ, ete sämikulttuur hárjuttem iävtuh váldojeh vuávámist huámmášumán nuuvt pyereest ko máhđulâš. Akwè: Kon -toimâmalli lii uđâsmittum já tom pessii vuossâmuu keerdi olášuttiđ luánduriggodâhvuávámist.
“Pargojuávhu porgâm lâi jiärmáá, ko oles sämmilij päikkikuávlu kuulâi luánduriggodâhvuávámân. Eromâšávt ton tábáhtusâst, ete vuávámpaje ääigi iä šoodâ stuárráb olâttâsah, must lii várugâs tuoivâ, ete váldu-uási vuávám siskeldem tooimâin váldá sämikulttuur hárjuttem huámmášumán”, iätá Akwè: Kon -pargojuávhu saavâjođetteijee Tiina Sanila-Aikio.
Aktiivlâš ohtsâšpargo já dialog meiddei puátteevuođâst
Meccihaldâttâs stiivrâ pargon lii meccihaldâttâslaavâst já asâttâsâst asâttum luánduriggodâhvuávámij tuhhiittem. Stivrâ uásálistij-uv paargon aktiivlávt oles pelnub ive pištám proojeekt ääigi. Stivrâ lii pajedâm oovdân eromâšávt huolâttâsvisesvuotân, pivdo sosiaallâš killeelvuotân sehe algâaalmugij vuoigâdvuođáid já páihálij ässei tuđâvâšvuotân lahtojeijee koččâmušâid.
Stivrâ movtijdit Meccihaldâttâs aktiivlâš savâstâlmân čonâsjuávhuiguin já ráđádâllâmkudijguin meiddei vuávámprosesij kooskâst. “Oohtânheiviittem lii Meccihaldâttâs strategia váimusist: luánduriggodâhvuávám lii strategia já ovdâsvástádâslâšvuotâohjelm olášuttee merhâšittee pargoniävvu”, Meccihaldâttâs stiivrâ saavâjođetteijee Timo Laitinen tiäddut.
Lasetiäđuh:
Proojeekthovdâ Olli Lipponen, p. 0206396520, olli.lipponen@metsa.fi
Stivrimjuávhu saavâjođetteijee Pirjo Seurujärvi, p. 0206397704, pirjo.seurujarvi@metsa.fi
Valmâš vuávámân puáhtá uápásmiđ algâive čujottâsâst: www.metsa.fi/saame-lvs