Meahcceráđđehusa doaimmaid sápmelaččaid ruovttuguovllus jagiid 2022–2027 stivrejeaddji luondduriggodatplána lea válmmaš. Plána ulbmilin lea heivehit oktii guovllu guovddáš eanangeavahanhámiid nu, ahte sápmelaš kultuvrra hárjeheami eavttut leat ain dorvvastuvvon.
Luondduriggodatplána gokčá stáhta eanan- ja čáhceguovlluid Eanodagas, Ohcejogas ja Anáris sihke Lappi bálgosa guovllu Soađegilis. Plánenguovlu gokčá 91 % olles guovllu viidodagas, mii mearkkaša oktiibuot sullii 2,9 miljovnna hektára.
Plána mihttodallá ja stivre Meahcceráđđehusa guovllu luondduriggodagaid ávkkástallama. Plánemii lea oassálastán viiddis joavku, masa gulle sápmelaččaid ruovttuguovllu ássit ja Meahcceráđđehusa čanusjoavkkut sihke sámediggi ja nuorttalaččaid siidačoahkkin.
Dál geargan plána boahtá jagiide 2012–2021 ráhkaduvvon Bajit Lappi luondduriggodatplána. Mearkkašahtti erohus ovddit plána ektui lea plánenguovllu ráddjen: ođđa plána gokčá olles sápmelaččaid ruovttuguovllu ja mielde lea maiddái Lappi báldosa guovlu Soađegili davveosiin.
Linjemat oktasašplánema vehkiin
Guovllus guovddáš čanusjoavkkuin hábmejuvvon ovttasbargojoavku, mii álggii bargat čakčat 2021, lei prošeavttas dehálaš oktasašplánema metoda. ovttasbargojoavkku bargun lei gávdnat suvdilis čovdosiid, mat heivehit oktii guovllu máŋggaid geavahandárbbuid, dego boazodoalu, luonddusuodjaleami, meahccedoalu, fuođđodoalu sihke virkosmahttingeavaheami ja luonddumátkkošteami.
Oktasašplánemis guovddáš temán badjánedje ee. lohpebivddu sosiála suvdilvuohta, meahccejohtolat, meahccebearráigeahčču, bieggafápmui ja málbmaohcamii laktáseaddji gažaldagat, mátkkošteami doaibmaneavttuid dorvvasteapmi, árbevirolaš ealáhusaid ja eará eanangeavaheami oktiiheiveheapmi, meahccedoalu joatkašuvvan ja fuolahussihkarvuohta sihke eamiálbmoga ja eará báikkálaš olbmuid vuoigatvuođaid dorvvasteapmi. Dáid áššiid ovddideami várás ráhkaduvvui 94 sierra doaibmabiju sisttisdoalli doaibmaprográmma.
“Oassálastin lei miellagiddevaš ja konstruktiivavuoiŋŋalaš, váikko lahtuin ledjege sierralágan intreassat. Loahppaboađusin lea mu mielas buorre kompromissa ja dehálamosin dovdu, ahte lea beassan gullosii”, Eanodaga gieldda ovddasteaddji Birgitta Eira govvida ovttasbargojoavkku bargama.
Plánema áiggi ovttasbargojoavkku bálddas doaimmai sámedikki nammadan Akwè: Kon -bargojoavku, man ulbmilin lei sihkkarastit, ahte sámekultuvrra hárjeheami eavttut váldojuvvojit plánas vuhtii nu bures go vejolaš. Akwè: Kon -doaibmamálle lea ođasmahttojuvvon ja dan besse vuosttas geardde ollašuhttit luondduriggodatplánemis.
“Bargojoavkku bargan lei jierpmálaš, go olles sápmelaččaid ruovttuguovlu gulai luondduriggodatplánii. Erenoamážit dan dáhpáhusas, ahte plánaáigodagas eai boađe stuorát vuorddekeahtes áššit ovdii, mus lea várrugas doaivva, ahte váldooassi plána sisttisdoallan doaibmabijuin váldá sámekultuvrra hárjeheami vuhtii”, lohká Akwè: Kon -bargojoavkku ságadoalli Tiina Sanila-Aikio.
Aktiivvalaš ovttasbargu ja dialoga maiddái boahtteáiggis
Meahcceráđđehusa stivrra bargun lea meahcceráđđehuslágas ja -ásahusas ásahuvvon luondduriggodatplánaid dohkkeheapmi. Stivra oassálasttiige bargui aktiivvalaččat olles beannot jagi bistán prošeavtta áigge. Stivra lea bajidan ovdii erenoamážit fuolahussihkarvuhtii, bivddu sosiála suvdilvuhtii sihke eamiálbmogiid vuoigatvuođaide ja báikkálaš ássiid duđavašvuhtii laktáseaddji gažaldagaid.
Stivra movttiidahttá Meahcceráđđehusa aktiivvalaš ságastallamii čanusjoavkkuiguin ja ráđđádallangottiiguin maiddái plánenproseassaid gaskkas. “Oktiiheiveheapmi lea Meahcceráđđehusa strategiija váibmosis: luondduriggodatplánen lea strategiija ja vásttolašvuođaprográmma ollašuhtti mearkkašahtti bargoneavvu”, Meahcceráđđehusa stivrra ságadoalli Timo Laitinen deattuha.
Lassedieđut:
Prošeaktahoavda Olli Lipponen, p. 0206396520, olli.lipponen@metsa.fi
Stivrenjoavkku ságadoalli Pirjo Seurujärvi, p. 0206397704, pirjo.seurujarvi@metsa.fi
Válmmaš plánii sáhttá oahpásnuvvat álgojagi čujuhusas: www.metsa.fi/saame-lvs