Čuovo šattuid ja ealliid dahje vaikkoba muohttaga gassodaga ja áimmu liekkasvuođa jagi áigodagain. Dál dat lea vejolaš maiddái sámegielaiguin. Sámegielaid vahkus Meahciráđđehusa Luonddubálvalusat fállá sámiid ruovttuguovllu skuvllaide ja beaiveruovttuide luonddu áicama veahkkin anáraš-, nuortalaš- ja davvisámegielat luondduáicankaleandara.
Luondduáicankaleandaris dahjege fenologalaš* kaleandaris leat movttiidahtti bargobihtát jagi juohke beaivái. Kaleandara sáhttá ávkkástallat veahkkin ja movttiidahttin luondduoahpahusas skuvllain ja beaiveruovttuin, ja dan sáhttá deavdit ovttas dahje okto.
Luondduáicamiid dahkama várás ii dárbbaš mannat guhkás, reahkká go lávke olggos uvssas! Itge dárbbaš nu máŋggaid veahkkeneavvuid; ivdnepeannain, liekkasvuođamihttáriin ja gustanađain, mainna mihtida muohttaga gassodaga, birge jo bures. Bargobihtáid lassin juohke mánotbadjái laktása reive Urho Kekkonen álbmotmeahci gufihttaris, Ukselmaoaivvi Elskas. Elska-gufihtar movttiidahttá luonddu guorahallamii muitalemiin iežas áicamiiddis birra, maid son dahká várdánbáikkistis Ukselmaoaivvis álbmotmeahci váibmosis.
Kaleandara oažžu gii beare atnui háliidettiin
Materiála doaimmahuvvo sámeguovllus skuvllaide ja beaiveruovttuide Sámegielaid vahkus 19.-25.10. Lassin materiála doaimmahuvvo sámiid ruovttuguovllu olggobeale skuvllaide, main leat sámegielat luohkát dahje main oahpahit sámegiela. Kaleandariid ožžot háliidettiin maiddái sámegiela rávisoahppit ja buohkat earátge atnui háliidettiin.
Luonddubajásgeassin ja -láidesteapmi lea oassi Meahciráđđehusa barggus, ja dahkat maiddái sámegielat luonddubajásgeassima. Luonddubajásgeassinmateriála buvttadeami lassin dahkat maiddái skuvla- ja beaiveruovttugalledemiid ja ordnet vánddardanbeivviid Davvi-Sámis. Luondduáican- dahjege fenologalaš kaleandar lea dahkkon oassin Lappi EBI-guovddáža hálddašan Lappi luonddubajásgeassin- ja dieđihanfidnu (2010-2013). Dál kaleandar lea jorgaluvvon sámegielaide PAN – Davvi luondduihtagat -prošeavttas, man jođiha Meahciráđđehusa Lappi Luonddubálvalusat.
PAN-prošeakta oažžu ENI Kolarctic –ránnjávuođaprográmmaruhtadeami, ja dán riikkaidgaskasaš luonddusuodjalanovttasbarggu olis maiddái norgalaš guoibmi, NIBIO – Norgga Biodoalloinstituhtta, juohká dán sámegielat luonddubajásgeassinmateriála skuvllaide Báhčaveaji guovllus ja Finnmárkku leanas.
Lassidieđut
Meahciráđđehus, Luonddubálvalusat Lappi:
Plánejeaddji Kristiina Aikio, telefon 040 4804424, šleađgapoasta kristiina.aikio(at)metsa.fi
*Fenologiija lea biologiija oassesuorgi, mii dutká ealániid doaimma ja láhttema jagiáiggiid ja jahkásaš molsašuddama.