Luonddusuodjalanguovlluid vuođđudeapmi
Supmii leat vuođđuduvvon stáhta eatnamiidda luonddusuodjalanguovllut oktasaš viidodaga dáfus sulaid 2 miljon hektára (20 000 km²). Lágasáhuvvonluonddusuodjalanguovllut: eananbihttá 17 809 km² (88,2 %), čáhceviidodat 2 384 km² (11,8 %). Dán lassin stáhta oamastusa leat olu vel luonddusuodjalanguovlun vuođđuduvvon guovllut, maid suodjaleamis leat mearriduvvon jo árabut oassin našuvnnalaš suodjalanprográmmaid ja Natura 2000 –fierpmádaga dahje ovdamearkan lávaid guoskevaš mearrádusaid oktavuođas.
Stuorra oassi dáid guovlluin leat jo álgoálggus leamašan stáhta oamastusas, muhto dákkár guovlluid leat maiddái skáhppojuvvon olu stáhtii priváhta eanaeaiggádiin gávppiid ja lonuhemiid bokte. Váldooassi vel vuođđudankeahtes guovlluin vuođđuduvvojit ođđa luonddusuodjalanguovlun, muhto oassi laktojuvvo jo árabut vuođđuduvvon luonddusuodjalanguovlluide.
Vel vuođđudankeahtes ođđa luonddusuodjalanguovllut vuođđuduvvojit váldonjuolggadusa mielde ásahusain: badjel 100 hektára guovlluid vuođđudeapmi dáhpáhuvvá stáhtaráđi ásahusain ja das unnit guovlluid vuođđudeapmi birasministeriija ásahusain.
Luonddusuodjalanláhka ja vuođđudannjuolggadusat stivrejit guovlluid geavaheami. Luonddusuodjalanláhka ja dan vuođul addojuvvon vuođđudannjuolggadusat leat guovddáš luonddusuodjalanguovllu dikšuma ja geavaheami linnje áššegirjjit.Dain meroštallo ee. guovllu suodjaleami mihttomearri ja guovllus gildojuvvon, lobivuollásaš ja lobálaš doaimmat.
Njuolggadusválmmaštallan ja vuođđudeapmi
Ođđa luonddusuodjalanguovlluid vuođđudeapmái sikten viiddis njuolggadusválmmaštallanbargu álggii jagi 2011. Buohkanassii guovllut bohtet vuođđuduvvot s. 700 000 hektára.
Vuođđudanáššegirjjiid válmmaštallamii gullevaš njuolggadusválmmaštallanbargu dahkko birasministeriija jođihemiin, ovttasbarggus guovddáš báikkálaš čanusjoavkkuiguin. Dán oktavuođas geavvat háleštallamiid earret eará eanagottiin, gielddaiguin sihke meahcástan- ja luonddusuodjalanorganisašuvnnaiguin. Lassin ođđa luonddusuodjalanguovlluid vuođđudanásahusat vulget gárvvásmuvadettiin cealkámušjorrosii.
Diehtu vuođđudeami vuolde lean suodjalanguovlluin oktan kárttaiguin almmustahtto dán neahttasiiddu guovlluguovdásaš siidduin.
Vuođđuduvvon luonddusuodjalanguovllut
Ođđa luonddusuodjalanguovlluid leat vuođđudan stáhta eatnamiidda čáziide čuovvovaččat:
Nuorta-Lappii vuođđudedje 42 luonddusuodjalanguovllu jagi 2017, oktiibuot 197 556 hektára guovlu. Stuorra jeaggemeahcceguovllut, Giemasuorggi jeakkit, Luiru jeakkit, Pomokaira ja Koitelainen, gullet lottiid beales Lappi ja oppa riikka árvvolaččamus guovlluide. Vuođđuduvvon čuozáhagaid siste leat maiddái smávvaviidodaga, árvvolaš luonddutiippat dego smávvačázit, gáldut, duottarguolbanat ja -soahkevuovddit, lássát, rođut, dulvemeahcit ja meahccejeakkit. Guovllut leat Giemajávrri, Gihttela, Pelkosenniemi, Salla, Suovvaguoikka ja Soađegili gielddain.
Loga lasi (Perustetut suojelualueet, suomagillii).