Meahciráđđehusa almmuhankanála ja almmuhanrávvagat

Meahciráđđehusa almmuhankanálaš gii beare sáhttá almmuhit Meahciráđđehusa doibmii laktásan boasttuvuođain dahje verrošaneahpádusain. Sáhtát dahkat almmuhusa dáhpáhusain, daguin dahje doaibmavugiin, maid dieđát dahje eahpidat leat našuvnnalaš dahje EU-láhkaásaheami, Meahciráđđehusa doaibmavuohkerávvaga dahje eará Meahciráđđehusa čatnan norpmaid ja rávvagiid vuostá.

Midjiide lea dehálaš, ahte oažžut vejolašvuođa darvánit vigiide, ovddidit doaibmamet ja sihkkarastit min doaimma čuovvut doaibmavuohkerávvageamet, leat vásttolaš ja ehtalaš.

Sáhtát dahkat almmuhusa iežat namain dahje namakeahttá. Almmuhankanála dikšu olggobeale guoibmi, WhistleB, namakeahtesvuođa sihkkarastima várás. Almmuhanmeannudeapmi lea suddjejuvvon suollemassániin. Buot almmuhusat gieđahallojit luohttámušain.

Meahciráđđehus čuovvu almmuhankanála bajásdoallamis ja almmuhusaid gieđahallamis almmuheaddjisuodjalanlága (láhka Eurohpá uniovnna ja našuvnnalaš rievtti rihkkumis almmuheaddji olbmuid suodjaleamis, 1171/2022, suomagillii).

Fuobmáthan, ahte dábálaš áššehasmáhcahaga sáhtát addit min máhcahatkanálain:

• https://www.metsa.fi/se/mahcahat/
  
• https://www.lundui.fi/lundui.fi-mahcahat

Almmuhanrávvagat

Goas ja mo almmuhus dahkko?

Jus fuobmát dahje eahpidat našuvnnalaš dahje EU-láhkaásaheami, Meahciráđđehusa doaibmavuohkerávvaga dahje eará Meahciráđđehusa čatnan norpmaid ja rávvagiid rihkkuma, almmut áššis dakka viđe.

Daga almmuhusa Meahciráđđehus almmuhankanálas čujuhusas: https://report.whistleb.com/metsahallitus. Almmuhanbálvalusas almmuheaddji sáhttá háliidettiin ságastallat namakeahttá ášši gieđahalliiguin.

Almmuhankanála hálddašeapmi

Almmuhankanála hálddaša WhistleB (Navex), mii lea olgguldas sorjjaskeahtes bálvalusa fálli. Meahciráđđehus dahje WhistleB ii sáhte identifiseret almmuhusa guođđán olbmo, earret jus ieš muitalat oktavuođadieđuidat almmuhusas. WhistleB ii vurke almmuhussii laktásan metadieđu iige sáhte identifiseret raporterejeaddji IP-čujuhusa.

Almmuhusa gieđahallan

Buot almmuhusat gieđahallojuvvojit luohttámušain ja bealátkeahttá. Almmuhusaid gieđahallet dušše dán doibmii nammaduvvon Meahciráđđehusa riskkaidhálddašan-, láhkaáššiid- ja bargoveahkadoaimmaid ovddasteaddjit. Lassin Meahciráđđehus sáhttá ávkkástallat ovttaskas almmuhusaid doallevašvuođa čielggadeami ja vejolaš almmuhusa dihtii dahkkon joatkkadoaimmain dárbbašlaš Meahciráđđehusa áššedovdiid.

Dušše gieđahalliin lea beassan almmuhusaide almmuhankanála bokte. Juohke gieđahalli čatná almmuhansuodjelága 32 §:s oaivvilduvvon čiegusindoallangeatnegasvuohta, mainna dáhkidat gieđahallama luohttámuša. Gieđahallit raporterejit ožžojuvvon almmuhusain čohkkejuvvon hámis Meahciráđđehusa alimus jođiheapmái.

Almmuhusa gieđahallamii eai oassálastte dakkár olbmot, geaid eahpiduvvon boasttuvuohta guoská dahje sis leat oktavuođat dasa.

Almmuhusa vuostáiváldin ja doallevašvuođa čielggadeapmi

Almmuhusa guođđi oažžu almmuhusastis vuostáiváldinalmmuhusa. Gieđahallit figget čielggadit almmuhusa doallevašvuođa golmma mánu siste almmuhusa guođđimis. Jus čielggadus ii gárván golmma mánu siste dahje vejolaš doaimmat rihkkumii seahkaneapmái leat vel gaskan, gieđahallit almmuhit dás almmuheaddjái.

Gieđahallit sáhttet bivdit almmuheaddjis almmuhankanála dieđáhusdoaimmain lassedieđuid almmuhusa doallevašvuođa čielggadeapmin. Almmuheaddjis ii goittotge leat geatnegasvuohta addit lassedieđuid.

Rihkkumii seahkáneami doaimmat

Jus almmuhus gávnnahuvvo doallevažžan, gieđahallit álget dárbbašlaš doaimmaide rihkkumii seahkaneapmái. Gieđahallit dieđihit čađahuvvon dahje plánejuvvon doaimmain almmuheaddjái golmma mánu siste almmuhusa vuostáiváldimis. Doaimmaid dárbbašlašvuohta árvvoštallo objektiivvalaš kritearaiguin ja váldit vuhtii guđege ovttaskas dáhpáhusa sierrasárgosiid.

Jus Meahciráđđehus mearrida álggahit almmuhusa geažil ovdamearkan siskkáldas dutkama, almmuheaddjái muitalat vejolašvuođaid mielde dutkamis ja dan bohtosiin.

Jus almmuhus guoská dušše almmuheaddji persovnnalaš rivttiid, su ávžžuhit vejolašvuođaid mielde geavahit maiddá nuppiid almmuhankanálaid ja meannudemiid.

Gieđahallama loahpaheapmi

Ášši čielggadeami sáhttá gártat loahpahit, jus

• almmuhuvvon rihkkumis eai oaččo doarvái čielggadusa,
• rihkkun lea objektiivvalaš árvvoštallama mielde unni, dahje
• meannudeapmi lea vejolaččat juo heaittihuvvon iige dan seahkaneapmái livččii dárbbašan doaimmaid.

Almmuheaddjái dieđihit ášši čielggadeami loahpaheamis okta ákkaiguin.

Čuovvumušat almmuheaddjái

Geasage, guhte buori jáhkus muitala su eahpádusaid dahje áicamiid birra, eai šatta vuostedoaimmat dahje eará negatiivva čuovvumušat. Almmuheaddjis galgá leat ákkastallojuvvon sivva jáhkkit rihkkuma guoskevaš dieđu doallevašvuhtii almmuhusa áigge.

Almmuhankanála boasttogeavaheapmi dahjege boasttu dieđu almmuheapmi fas lea duođalaš rihkkumuš, mii sáhttá doalvut joatkkadoaimmaide, dego almmuhansuodjalanlágas oaivvilduvvon sáhkkui dahje rihkuslágas oaivvilduvvon ráŋggáštusgáibádussii.

Persondieđuid čiegusindoallan ja dieđuid luobaheapmi

Namakeahtes almmuheaddji eai fikka eaige sáhte identifiseret. Almmuhankanála diehtovuogádat ii vurke almmuhusaide gullevaš metadieđu iige sáhte identifiseret almmuheaddji IP-čujuhusa.

Almmuhusa sáhttá háliidettiin guođđit namain. Almmuheaddji namma ii boađe eará go ášši gieđahalli dihtui.

Lassin gieđahallit ožžot addit dieđu almmuheaddji, almmuhusa čuozáhaga ja eará almmuhusas máinnašuvvon olbmuid personvuođas doaibmaválddálaš virgeoapmahažžii, ovdadutkanvirgeoapmahažžii ja sivaheaddjái ja duopmostuollogieđahallamis dahje olggobeale juridihkalaš dahje hálddahuslaš meannudeamis almmuheaddjisuodjalanlága 33 §:s dárkilut almmuhuvvon vugiin.

Almmuheaddjisuodjalanlága 33 §:a mielde maiddái almmuhusa čuozáhagas lea riekti buktit ovdan almmuheaddji personvuođa ja oažžut virgeoapmahaččas dieđu almmuheaddji personvuođas, jus dat lea dárbbašlaš juridihkalaš gáibádusa gárvvisteamis, ovddideamis dahje bealušteamis juridihkalaš meannudeamis.

Persondieđuid suodji

Daid olbmuid vuoigatvuođaide, geaid almmuhusat gusket, heivehit almmuheaddjisuodjalanlága ja diehtosuodjalanláhkaásaheami.

Buot almmuhusain lean persovnnalaš dieđut jávkaduvvojit, go daid eai šat dárbbaš almmuhusa gieđahallanulbmiliidda, maŋimustá ovtta mánotbaji (30 beaivvi) siste dutkamuša loahpaheamis. Áššegirjjit dahkkojuvvojit anonyman, ja dain jávkaduvvojit buot dakkár dieđut, maiguin olbmo sáhtašii identifiseret juogo njuolga dahje eahpenjuolga eará dieđuid bokte.